Tem thóc - Độc đáo, hiếm có

Trên thế giới đã có ai tính tem với giá bằng thóc chưa? Chắc chắn là chưa ngoại trừ Việt Nam. Bạn biết gì về tem giá bằng thóc của Việt Nam.

Nghiên cứu các danh mục tem của nhiều nước, ta thấy hầu hết các nước đều in giá con tem bằng tiền của mỗi nước. Một số nước còn có loại tem không đề giá dùng để cung cấp cho binh sĩ hoặc dùng cho yêu cầu nhất thời nào đó.

Riêng đối với Việt Nam, trong danh mục tem 1945 -1990 lại có 3 dạng in giá tem :

Dạng thứ 1 : Tem in giá bằng tiền (Đồng VN), kể cả loại in đè (đồng VN) lên tem Indochine.

Dạng thứ 2 : Tem không in giá tiền nhưng có chữ “ Tem binh sĩ “, “Tem quân đội”, “Tem thương binh” đều có giá trị thay 1 bức thư thường gửi trong nước. Loại này cung cấp cho quân đội và thương binh, hiện nay thôi không phát hành.

Dạng thứ 3 : Tem in giá tiền bằng THÓC trong khoảng thời gian từ cuối 1952 đến 10/1954, bao gồm cả việc in đè giá “THÓC” thay “ĐỒNG” cho một số mẫu tem đã in và phát hành trước đó. Xem bên hình ở dưới cùng.

Có thể nói việc in giá tiền bằng THÓC trên tem bưu chính của Việt Nam là một dạng rất đặc biệt, hiếm hoặc không có trên thế giới, nhiều nhà sưu tập tem đang quan tâm tìm hiểu. Với may mắn là người đã sử dụng những con tem in giá tiền bằng THÓC trước đây, chúng tôi xin nêu một số ý kiến ban đầu về vấn đề này để bạn đọc cùng nghiên cứu, trao đổi.

Vào những năm từ 1948 đến 1954, cuộc kháng chiến chống Pháp bước vào giai đoạn quyết liệt, hệ thống đường xá bị tàn phá nghiêm trọng, điều kiện đi lại, vận chuyển vô cùng khó khăn, hàng hoá không được lưu thông. Vì thế giá cả thị trường thường xuyên biến động và chênh lệch khá rõ giữa các vùng, dẫn đến đồng tiền Việt Nam bị mất giá.

Do tình hình trên, tem bưu chính cũng phải thay đổi giá tiền cho phù hợp. Nhưng vì hoàn cảnh khó khăn trong kháng chiến, phương tiện in không đầy đủ, nghành Bưu Chính không thể in ngay những bộ tem khi cần tăng giá. Có lúc cũng đã phải in đè giá mới, nhưng cũng không dễ dàng trong việc thu hồi tem tại các bưu cục ở khắp nơi...

Để việc sử dụng tem bưu chính thuận tiện trong mọi tình huống biến động của giá cả mà không cần thay đổi giá tiền trên tem đồng thời vẫn tăng được cước phí tuyệt đối tính bằng tiền khi bán tem cho người sử dụng, do đó xuất hiện việc in giá tiền bằng trọng lượng “THÓC” (kilôgam) trên tem bưư chính. Khi bán tem người ta vẫn thu bằng tiền (Đồng VN) tương ứng với giá trị của số lượng thóc ghi trên tem (tính theo giá thóc của chính quyền địa phương quy định tại thời điểm bán tem).

Cách giải quyết như trên thực chất vẫn là tăng giá cước cho phù hợp với giá cả biến đổi theo từng thời gian ở từng địa phương nhất định, nhưng trên con tem lại không thay đổi về mặt trị số trên cơ sở lấy trọng lượng THÓC trên con tem làm giá trị định mức trong cả nước và bảo đảm sự ổn định về doanh thu cước cho nghành Bưu điện. Đó là sự sáng tạo trong quản lý kinh tế của nhà nước Việt Nam ở thời kỳ chiến tranh chống Pháp xâm lược.

Những con tem VN có giá tiền bằng thóc được phát hành từ 1952 đến 1954 trong vùng giải phóng của chính phủ VN DC CH đã trở thành những con tem đặc biệt hiếm có trên thế giới và đang được giới sưu tập trong và ngoài nước tìm kiếm.

Hình ảnh những mẫu tem giá bằng THÓC

Chủ tịch Hồ Chí Minh


Sản xuất - tiết kiệm (0K600, 1K000, 2K000, 5K000)


Chiến thắng Điện Biên Phủ
- Trên nóc hầm Đờ-Cát (nâu, cam)

Ngoài ra còn một số tem liên khu 5, nhưng rất tiếc tôi không có ảnh của chúng. Rất mong ai có ảnh có thể scan lên để mọi người cùng được biết.

Tem Liên khu 5 (Tự In)
Được mùa
- Gánh lúa đi học (sự vụ)
- -nt-
- -nt-
- -nt-
Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Chủ tịch Hồ Chí Minh (sự vụ) 1đ
- Chủ tịch Hồ Chí Minh (sự vụ) 5đ


Cách nhận biết trạng thái hoàn hảo của con tem

Nói vẻ bề ngoài của con tem là chỉ ra bản thân con tem có hoàn chỉnh, sạch sẽ, đẹp.... hay không. Sự tốt xấu của vẻ bề ngoài con tem được thể hiện ở nhiều mặt.

Mặt tem: Con tem mà bề mặt bị hư hại là thuộc về loại tem có hình thức bề ngoài không tốt, không nên sưu tập vì giá trị rất thấp. Đương nhiên đối với những tem quý hiếm lại là trường hợp ngoại lệ.

Răng tem: Con tem nếu khuyết góc, thiếu răng cũng là loại có hình thức bên ngoài không tốt. Nhất là răng tem của 4 góc, nếu con tem nào ở góc thiếu răng tem thì không nên sưu tập.

Mặt tem: Lúc cầm con tem, thường người ta phải rửa tay sạch và cố gắng dùng kẹp tem để lấy tem. Lúc sắp xếp tem chú ý không nên để ở trên mặt bàn đang có nước chè hoặc có mực… tránh làm ướt bẩn con tem.

Tem mỏng hay dầy: Lúc bóc con tem cũ từ trên một phong bì thư thực gửi, không thể làm thô bạo. Nếu không sẽ làm cho tem bị mỏng đi. Một con tem bị làm mỏng đi cũng là loại có hình thức bề ngoài không tốt.

Keo ở lưng tem: Hiện nay nói chung ở mặt lưng tem đều có keo dán. Keo dán ở lưng con tem không nên tẩy rửa đi. Tem mới mà keo dán bị tẩy rửa cũng là loại tem có hình thức bên ngoài không tốt.

Nếp gấp trên tem: Tem nếu có nếp gấp, nếp nhăn cũng là tem có hình thức bên ngoài không tốt. Có một số con tem có nếp gấp, nếp nhăn nhẹ, qua việc là đi một cách hợp lý, có thể làm cho nếp gấp không còn, vì vậy cần hết sức thận trọng khi bắt buộc phải là ủi.

Vị trí mặt tem: Đồ án của tem cần ở chính diện con tem, không thể lệch lên cao hoặc xuống thấp, cũng không thể nghiêng bên phải hoặc bên trái. Đối với tem không răng, thường dùng dao hoặc kéo cắt, vì vậy khi cắt cần bảo đảm phần bo tem của bốn xung quanh sao cho cân đối.

Dấu bưu chính: Cách đóng dấu của dấu bưu chính và mục đích sưu tập tem có quan hệ với nhau. Yêu cầu đóng dấu trên diện tích mặt đồ án con tem càng ít càng tốt, đặc biệt là tem có đồ án chân dung nhân vật chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, nếu không sẽ làm xấu đi hình thức bề ngoài của con tem. Mực in của con dấu quá đậm đặc, dù ở hoàn cảnh nào cũng đều không nên.

Tóm lại, tuyển chọn một con tem có hình dáng bề ngoài tốt là một việc quan trọng nhưng đã có con tem có hình thức bề ngoài tốt rồi, còn cần chú ý bảo quản và lưu giữ, nếu không dù trong tay đã có một con tem hình thức bên ngoài đẹp, nhưng qua tác động của con người và thời tiết cũng sẽ trở thành không đẹp.


Những điều cấm kỵ khi chơi tem

Chơi tem là một loại hình hoạt động văn hoá rất cao và lành mạnh. Mỗi người khi chơi tem đều gửi gắm phần hồn của mình ở trong đó, đồng thời cũng phải chú ý đến những điều cấm kị khi muốn xác lập cách nhìn một cách chính xác và dĩ nhiên qua bài này sẽ có một số điều các bạn có thể học được và nên tránh nếu thấy cần thiết.

1- Trước hết phải xác định rõ ràng mục đích và ý nghĩa, không nên chơi chỉ để mà chơi sẽ ảnh hưởng công tác và việc học tập, càng không nên xem công việc thu thập tem là một thủ thuật kiếm lời, bán với giá cao, trở thành nghề buôn bán.

2- Thu thập tem phải tuân thủ một phương hướng chính xác, không nên do hiếu kỳ, đua đòi đi tìm những loại hiếm, giá cắt cổ, thu thập những loại tem đã biến thể không còn giá trị lưu giữ hoặc các tem sai...

3- Chơi tem phải có đạo đức, không dùng các thủ đoạn để lấy tem trên thư người khác, càng không thể bóc thư để cắt tem vì như thế là vi phạm pháp luật. Việc trao đổi tem phải chân thực công bằng, trên cơ sở đôi bên cùng tự nguyện.

4- Đừng nên mua tem rồi đem cất vào bộ sưu tập mà không xem, thậm chí mua loại tem gì cũng chẳng rõ. Thái độ chơi tem phải là đoan chính, phải xác định chơi tem để nâng cao tầm hiểu biết, có tác dụng gây cho bản thân niềm yêu thích, hứng thú.

5- Không dùng tay động vào tem, tránh cho bụi, dầu mỡ, nước bẩn làm ảnh hưởng đến tem. Khi phát hiện có đốm bẩn chỉ được lau rửa bằng nước sạch và lấy bút lông xoa thật nhẹ nhàng, tuyệt đối không được dùng tẩy, nước xà phòng và thuốc tẩy để rửa. Nếu có dầu mỡ, trước tiên nhúng một loáng vào xăng, sau đó lau sạch bằng bút lông, đợi xăng bay hết rồi rửa lại bằng nước sạch.

6- Quyển sổ giữ tem nên để thẳng đứng không nên để nằm ngang hàng, không đặt quyển nọ đè lên quyển kia, dễ làm cho tem dính vào giấy ngăn từng trang, tốt nhất hàng tháng làm vệ sinh một lần để chống ẩm. Tránh ánh sáng chiếu trực tiếp trong một thời gian dài, dễ làm cho tem phai màu và làm nứt tem. Có một số tem đã có sẵn hồ dán nên không được để ẩm, dễ bị mốc, tốt nhất lồng trong giấy bọc kính. Khi nhặt các con tem phải có chiếc kẹp chuyên dùng, không được sờ tay vào, tránh làm rách mép tem hay làm bẩn tem.


Tem đục lỗ

Tem đục lỗ ngày nay không được sử dụng nữa nhưng không vì thế mà nó bị lãng quên. Ngược lại nó hiện rất có giá trên thị trường và được nhiều người săn tìm.

Hướng dẫn sưu tập :
Số lượng tem đục lỗ khá nhiều:
- Pháp: từ 1877 đến 1954 (năm bị cấm) có khoảng 3.000 kiểu đục khác nhau, kể cả các thuộc địa...
- Anh : 18.000 kiểu, Đức : 12.000, Hoa Kỳ : 6.000... Cộng thêm 150 nuớc khác cũng có ít nhiều tem đục lỗ nên tổng số lượng loại tem này đã sử dụng trên thế giới trong gần một thế kỷ qua (cho đến khi tem in trên bì thư xuất hiện) có thể lên đến hàng trăm triệu con.
Đây là một loại tem khá phong phú để giới sưu tập tem khám phá khai thác...

Perfin
Một số thể loại tem đục răng



A/ Những đề tài sưu tập:
Có thể chọn lựa một hướng rộng như :
a) Tem đục chính thức của các Bưu điện quốc gia (làm thay đổi tính cách con tem), là loại tem có mã số trong các thư mục.
b) Tem đục với mục đích kỷ niệm một lễ hội, một cuộc triển lãm... mà Bưu điện không phản đối.
c) Tem đục của các tổ chức, xí nghiệp tư : phải được sưu tập trên phong bì có tên xí nghiệp.
Hoặc theo một chuyên mục hẹp, chẳng hạn :
- Theo một (vài) chữ cái bảng mẫu tự : A... D... M...
- Tem của một xí nghiệp duy nhất cùng những chi nhánh.
- Một sưu tập tem duy nhất mà có nhiều kiểu chữ đục khác nhau của nhiều xí nghiệp.
- Theo sở thích riêng.

B/ Cách thức sưu tập, trình bày:

  1. Nên khởi đầu với một số tem đục lỗ trên bì thư, bưu thiếp : bì có tên xí nghiệp, tổ chức. Không được bóc tem khỏi bì thư.
  2. Tem rời nên đặt nền giấy đen để các lỗ đục hiện rõ hơn.
  3. Nên sắp đặt mặt sau tem lên trên để dễ đọc. ở sổ cài tem, nên đặt bên cạnh con tem sưu tầm một con tem cùng mẫu không đục lỗ nhìn từ mặt trước để so sánh hai con.
  4. Không cần quan tâm lắm đến tình trạng con tem : tem hư sẽ thay thế khi có cơ hội.
  5. Chú trọng đặc biệt đến các tem dị bản : chữ đục ngược, chữ đục thiếu (không đủ), đục lệch (hai lần), chữ đục xéo góc...
  6. Tem quý hiếm : đục theo một hình vẽ.
  7. Tem sai phạm quy định : dùng trên phong bì cá nhân.

C/ Địa chỉ để được cố vấn:
Trong quá trình sưu tập tem đục lỗ, khi bạn đã có một vốn căn bản, nếu muốn giao lưu, trao đổi, và được "giúp đỡ" bạn có thể liên lạc với : "Hội quốc gia những nhà sưu tập tem đục lỗ" theo dịa chỉ : Association Nationale des COllectionneurs des timbres PERforés" (ANCOPER).
Robelt Dedecker, Lycée Condorcet - 02100 Saint-Quentin FRANCE.

Những mẫu tem được yêu thích nhất trong hơn 10 năm qua

Hàng năm, Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) đều tổ chức cuộc thi thiết kế tem với chủ đề “Ca ngợi nền hoà bình thế giới”. Một giải nhất và ba giải đồng hạng sẽ được trao cho những mẫu thiết kế độc đáo nhất được lựa chọn từ hàng trăm mẫu thiết kế từ các quốc gia trên toàn thế giới.

Các nhà lãnh đạo của Liên minh Bưu chính Thế giới đang dự định sẽ xuất bản một bộ tem dành riêng để kỷ niệm Cuộc thi thiết kế tem hàng năm này.

Vừa qua, Liên minh Bưu chính Thế giới đã tổ chức cuộc bình chọn những mẫu thiết kế tem được yêu thích nhất trong hơn 10 năm qua. Kết quả là 4 mẫu tem đoạt giải năm 2001 đã được bình chọn với số phiếu cao nhất.

Mẫu thiết kế được yêu thích nhất

Slovenia
Slovenia
Mẫu tem đoạt giải nhất năm 2001 là mẫu thiết kế của một sinh viên 27 tuổi. Đó là một bức vẽ đơn giản miêu tả 4 hình người với 4 màu da trắng, vàng, đen, đỏ nắm tay nhau thành một vòng tròn. 4 hình người được chia làm 4 hướng: đông, tây, nam, bắc. Qua hình ảnh này, con tem đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết nhân loại và cất cao lời ca ngợi nền hoà bình thế giới. Người thắng cuộc lúc đó hiện đang là sinh viên năm cuối của trường đại học Maribor, Slovenia, và dù đã là nhân viên thiết kế cho một tạp chí trong hơn 4 năm, mẫu tem này là con tem đầu tiên do cô thiết kế.

3 mẫu tem đoạt giải thưởng đồng hạng

3 mẫu tem đoạt giải thưởng đồng hạng thuộc về các thí sinh đến từ 3 quốc gia Ấn Độ, Iran và Phần Lan. Người đoạt giải ở Ấn Độ là một nhân viên kỹ thuật 45 tuổi. Con tem của ông được thiết kế với đường viền giống như một dấu ngoặc kép, trong dấu ngoặc là 2 khuôn mặt đen và trắng thể hiện tình cảm từ trái tim-đến trái tim giữa 2 nền văn hoá đông và tây. Người đoạt giải ở Iran là một giáo sư đại học 40 tuổi. Con tem của ông cũng đồng một ý tưởng thể hiện sự giao lưu giữa 2 nền văn hoá đông tây. ở phía phải con tem là hình ảnh một thiên thần thể hiện tín ngưỡng cổ xưa, còn ở phía trái là một khuôn mặt được vẽ theo phong cách đương đại thể hiện thế giới hiện đại ngày nay. Người đoạt giải ở Phần Lan là một giáo viên 48 tuổi. Con tem của ông có hình ảnh một nhánh lá với ý tưởng rằng người dân trên thế giới cũng như những chiếc lá trên một cành cây. Những chiếc lá với nhiều màu sắc khác nhau thể hiện sự đa sắc tộc, đa tôn giáo và tín ngưỡng mà không có bất kỳ sự phân biệt nào.

Những mẫu thiết kế thắng cuộc đều là những mẫu đã được tuyển chọn từ các cuộc thi quốc gia và sẽ được lưu giữ trong bộ sưu tập tem nổi tiếng của UPU


Quan hệ hợp tác Việt Nam - EU

Ngày 01/10/2006, Bộ Bưu chính, Viễn thông (MPT) phát hành bộ tem nhằm hưởng ứng năm châu Âu tại Việt Nam và triển khai đề án tổng thể về quan hệ Việt Nam - Liên minh châu Âu.

EU
Mẫu tem 800đ
Quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu đã phát triển mạnh mẽ trong thập niên qua và đặc biệt là trong những năm gần đây. Liên minh Châu Âu là đối tác viện trợ không hoàn lại lớn nhất của Việt Nam và hiện rất tích cực hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực như phát triển nguồn nhân lực tổng hợp, hỗ trợ tiến trình cải cách kinh tế xã hội, giúp đỡ Việt Nam hội nhập với nền kinh tế Thế giới. Là thị trường lớn nhất trên Thế giới, Liên minh Châu Âu cũng là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam.
Năm 2006 đánh dấu một chặng đường hợp tác phát triển quan trọng của quan hệ hợp tác song phương Việt Nam và Liên minh châu Âu. Được chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào tháng 10/1990, Việt Nam và cộng đồng châu Âu lúc bấy giờ mà nay là Liên Minh châu Âu (EU) đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong quan hệ hợp tác toàn diện trong hơn 15 năm qua. Nhân dịp này, Bộ Bưu chính Viễn thông phát hành bộ tem “Quan hệ hợp tác Việt Nam - EU”, 1 mẫu, giá mặt 800đ
Đây được xem là một trong những hoạt động ý nghĩa nhất của ngành Bưu điện nhằm hưởng ứng năm châu Âu tại Việt Nam và triển khai đề án tổng thể về quan hệ Việt Nam - Liên minh châu Âu.
Hình ảnh trên tem có tính khái quát cao, thể hiện sâu sắc mối quan hệ hợp tác toàn diện và hiệu quả giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu trong suốt 15 năm qua.
EU FDC
FDC bộ tem Việt Nam - EU

Tây Ban Nha - Vụ lừa đảo tem trị giá 5 tỷ Euro

Hai công ty đầu tư tem đặt tại Tây Ban Nha đang bị buộc tội đã lừa đảo 344.000 nhà đầu tư trong một vụ trị giá hơn 5 tỷ euro, bằng một kế hoạch bán hàng kiểu đa tầng. Afinsa, hãng sưu tầm tem lớn thứ 3 thế giới và Forum Filatélico- một công ty thương mại, đã chào mời các nhà đầu tư khác trong một vụ buôn bán tem, hứa hẹn mức lợi nhuận từ 6-10%.

Afinsa đã thu hút được 144.000 nhà đầu tư và có những hợp đồng trị giá 1,2 tỷ USD. Còn Forum Filatélico có 200.000 nhà đầu tư với 3,9 tỷ USD hợp đồng. Hiện nay, 9 người, 8 trong số đó là các giám đốc tại Afinsa và Forum Filatélico, đã bị bắt giữ vì những tội danh như lừa đảo, rửa tiền, trốn thuế và tham ô. Tất cả họ đều khăng khăng mình vô tội. Trong một tuyên bố, người của Afinsa nói Afinsa phủ nhận những tội lỗi mà các công tố viên khoác lên họ.

Vở kịch này đã sụp đổ vào ngày 9/5 vừa qua, khi 300 cảnh sát Tây Ban Nha ập vào văn phòng của Afinsa ở Madrid và các văn phòng của Forum Filatélico ở Madrid, Bacelona, Valladolid và Vigo, bắt giữ 9 người, bao gồm người sáng lập ra Afinsa và con trai của ông.

Các nhà đầu tư giận dữ, họ đã ném vào đây những khoản tiền không nhỏ, từ 150 euro trở lên. Nhiều người tụ tập trên các con phố xung quanh văn phòng 2 công ty. Các công tố viên khẳng định, Afinsa đã mua các con tem với giá 58 triệu euro và bán lại cho các nhà đầu tư với giá 723 triệu euro – mức giá đội lên đến 1.150%! Các nhà đầu tư tiềm năng nhận được lợi nhuận cao từ việc mua và điều hành một quỹ tem – quỹ này là tập hợp của những con tem được đánh giá quá cao, thậm chí tem giả. Song lợi nhuận không thực sự đến từ quỹ này, mà đến từ việc họ thu hút thêm được những khách hàng mới.

Cảnh sát cũng khám xét căn nhà của Guijarro Lazaro, nhà cung cấp chính của Afinsa từ năm 2003, và tuyên bố rằng họ đã tìm thấy 10 triệu euro được giấu sau một bức tường. Theo Afinsa, Guijaro không phải là nhân viên cũng không phải người điều hành của công ty. Các điều tra viên cho rằng vụ này đến nay mới phanh phui là quá muộn. Vì Hisco, hãng bảo hiểm lớn ở Lloyds của Luân Đôn, đã từng từ chối bảo hiểm cho 2 công ty này từ năm 2005, vì họ nghi ngờ và quan ngại đến giá trị thực của những con tem mà 2 công ty này nắm giữ.

Tuy nhiên, Thủ tướng Tây Ban Nha José Luis Rodriguez Zapatero vẫn nhấn mạnh bức thông điệp “tự tin và bình tĩnh, hứa hẹn sẽ giúp đỡ các nhà đầu tư”.